Een zonnige dag maakt veel mensen vrolijker dan druilerig weer. Maar heeft het weer ook werkelijk invloed op meer serieuze klachten zoals een depressie? Dit heb ik me de afgelopen maanden meerdere malen afgevraagd tijdens deze – te koude – lente. Zo kwam ik bij Direct-psycholoog bovengemiddeld veel jonge mensen met somberheidsklachten tegen. Daarbij viel me op dat het hier veelal ging om vrijgezellen of personen waarbij kort geleden de relatie was verbroken. In mijn optiek heeft langdurig koud weer een grotere negatieve impact op deze groep dan op verliefde tortelduifjes en goed functionerende gezinnen. Partners kunnen thuis bij elkaar de warmte opzoeken. Singles kunnen dat niet; tenminste niet op dezelfde manier. Zo kan een mooie film, cabaretvoorstelling of kookpartij met vrienden fijn en inspirerend zijn, maar roept dit lang niet altijd het meer duurzame geluksgevoel van een goede relatie op.
Nou lopen er gelukkig genoeg opgewekte en goed functionerende vrijgezellen rond. Ook zonder partner kunt u prima gelukkig zijn. Maar voor sommige partnerlozen is een gebrek aan innige knuffels en liefdevolle seks zo’n groot gemis, dat het klachten oplevert. Dat is helemaal niet zo vreemd. Een ‘intimiteitstekort’ zorgt er namelijk voor dat er minder endorfines (een soort geluksstofjes in de hersenen) worden aangemaakt, u zich eerder somber of angstig voelt en langer in piekeren blijft hangen. Onderzoek bij baby’s en ouderen laat zelfs zien dat een gebrek aan liefdevolle aanrakingen de kans op overlijden vergroot. Intimiteit is dus belangrijk. Maar wat hebt u aan deze kennis als u zonder partner zit? Is succesvol daten dan de enige oplossing? Niet per se, twee stappen kunnen helpen:
Voor sommigen een open deur, maar niet iedere vrijgezel heeft in de gaten wat de impact is van een intimiteitstekort op zijn of haar gevoelsleven. Zo had ik onlangs op consult een hardwerkende vrijgezelle man, die onterecht dacht dat de oorzaak van zijn somberheid uitsluitend lag in de verharde maatschappij en problemen op zijn werk. Bij doorvragen bleek dat zijn klachten sterk samenhingen met een gebrek aan intimiteit en seks. Iets waar hij zichzelf amper van bewust was. De eerste stap in elke positieve verandering is erkenning, dus beseffen dat u door een tekort aan liefdevolle aanrakingen minder endorfine aanmaakt en u zich minder ‘happy’ voelt. Uw veerkracht is hierdoor minder groot dan wanneer u in een gelukkige relatie zit. Alleen dit besef geeft soms al verlichting. In een slechte of willekeurige relatie stappen is echter niet de oplossing, want die zal geen bevredigend gevoel van intimiteit geven.
Hoe kunt u uzelf nu opladen zonder partner? Uzelf belonen helpt. Dat kan op een minder gezonde manier, zoals het consumeren van grote bakken ijs alleen thuis voor de TV (suiker en vet verhogen uw endorfineniveau) of u kunt kiezen voor gezondere opties. Zo is een bekende manier om uw endorfine – en daarmee gepaarde geluksgevoel – te verhogen duursport (zoals hardlopen). Het is dan wel belangrijk dat u langer dan 20 minuten achter elkaar intensief beweegt. Minder lang bewegen is ook gezond, maar heeft weinig invloed op uw geluksgevoel. Van pure chocolade is ook bekend dat het een bepaalde ‘high’ kan geven, minder bekend is dat chilipeper een vergelijkbaar effect heeft. Wat misschien nog wel het dichtst de warmte van intimiteit nadert is, hoe eenvoudig ook, een warm bad. Zo blijkt uit een recent Amerikaans onderzoek dat een warm bad of hete douche onze gevoelens van eenzaamheid kan opheffen. De onderzoekers leggen een verband met ervaringen uit de vroegste periode van onze jeugd. Warmte is in de die tijd gekoppeld (geconditioneerd) aan gevoelens van ouderlijke geborgenheid en intimiteit. Misschien iets om in uw achterhoofd te houden als u op een eenzaam avondje op het punt staat een grote bak chocolade-ijs naar binnen te werken. Een warm bad of sauna is dan een gezond alternatief.
