U heeft vast wel eens een minder goede dag waarop u niet helemaal lekker in uw vel zit. U kunt immers niet altijd vrolijk en opgewekt zijn. Meestal is dit maar van korte duur en voel u zich na een baaldag te hebben gehad de volgende dag al een stuk beter. Maar soms kan het voorkomen dat uw sombere gevoel langer aanhoudt en erg sterk is. U kunt dan spreken van depressieve gevoelens. Het hebben van depressieve gevoelens wil niet direct zeggen dat u lijdt aan een depressieve stoornis, er kan ook sprake zijn van een kortere periode van depressieve gevoelens. Dit wordt een depressieve episode genoemd. In Nederland kampen jaarlijks 797.000 mensen (vanaf 13 jaar) met een depressie. De psychologen van Direct-psycholoog komen dan ook regelmatig mensen met depressieve gevoelens tegen.
Eén van de belangrijkste symptomen van een depressie is een sombere stemming. Naast een sombere stemming kunnen ook vermindering van interesse of plezier, en moeheid optreden bij een depressie. Dit kan ertoe leiden dat u niet meer toekomt aan de dingen u vroeger wel deed. Door deze dingen uit te stellen wordt het steeds moeilijker om ze wel te gaan doen en kunt u zich hopeloos gaan voelen. U komt dus als het ware in een cirkel terecht waarin u activiteiten niet doet omdat u moe bent, vervolgens gaat u zich daar schuldig en slecht over voelen en daardoor voel u zich juist nog vermoeider en somberder. Bovendien mist u het gevoel van voldoening en plezier die leuke dingen en sociale contacten u op kunnen leveren. Door dus niet actief te zijn kunnen de depressieve gevoelens erger worden. Samen met een psycholoog bij Direct-psycholoog kunt u een overzicht maken van activiteiten die u voldoening geven. Langzaamaan kunt u proberen een aantal activiteiten weer op te pakken en achteraf opschrijven hoe die activiteiten zijn verlopen: kreeg u er een goed gevoel van, hoe gedroeg u zich, hoe had u graag gewild dat het ging? Mensen die last hebben van depressieve gevoelens hebben vaak de gedachte ‘het maakt niet uit wat ik doe, want ik blijf me toch hetzelfde voelen’. Door een aantal activiteiten die u voldoening geven weer op te pakken en bij te houden hoe dat is verlopen, kunt u deze gedachte voor uzelf toetsen.
De sombere en negatieve gevoelens die voorkomen bij een depressie worden sterk beïnvloed door de gedachten die u hebt bij een situatie. Depressieve mensen halen vaak de negatieve kant van situaties naar voren en zien dan niet dat de situatie ook positieve kanten kan hebben. Dit geldt niet alleen voor situaties, maar ook voor henzelf en voor hun omgeving. U denkt dan bijvoorbeeld over uzelf dat u waardeloos bent en over anderen dat ze u niet mogen. Naast activiteiten ondernemen is een tweede stap van de behandeling om deze negatieve gedachten te toetsen en om te zetten naar positievere gedachten. Bij Direct-psycholoog kunt u daarmee worden geholpen door samen met een psycholoog de situatie te bespreken en de negatieve gedachten die u daarbij hebt. Daarna wordt aan u gevraagd om na te denken over redenen om de situatie van een wat positievere kant te bekijken en ten slotte om positieve gedachten op te schrijven. Wat hierbij belangrijk is, is dat er wordt gekeken naar de geloofwaardigheid van de negatieve gedachten. Behulpzame vragen hierbij zijn: Waar baseert u de negatieve gedachte op, is er een alternatieve verklaring mogelijk, wat zou iemand anders die in dezelfde situatie zit denken, enzovoorts.
Om depressieve gevoelens te verhelpen is het dus belangrijk om zowel uw automatische gedrag (weinig tot niets meer ondernemen) als uw automatische gedachten (negatieve gedachten over situaties, uzelf en uw omgeving) te veranderen. Dit kan als een hele opgave voelen en zal ook niet in één dag lukken. Een psycholoog kan u hierbij informatie en steun bieden. Hiervoor kunt u altijd terecht bij een van de praktijken van Direct-psycholoog.
Artikel door Emmy van der Peet, student Master Gezondheidszorgpsychologie
