0513 48 58 55Bereikbaar ma t/m vr 8.45 - 17.00 uur
volg teaser xs
volg teaser lg
volg teaser lg
volg teaser lg

Psychologie en de Dalai Lama

Van 10 t/m 12 mei heeft de Dalai Lama een bezoek aan Nederland gebracht. De Dalai Lama wordt gezien als de hoogste spirituele leider in het Tibetaanse Boeddhisme. Hij was in Nederland op uitnodiging van de Stichting Bezoek Dalai Lama, om uitleg te geven over de boeddhistische leer. Het bezoek van de Dalai Lama aan ons land is een mooi moment om eens te kijken naar de ideeën van de Dalai Lama, en wat deze ideeën met psychologie te maken hebben. De Dalai Lama, en ‘zijn’ Tibetaanse Boeddhisme hebben namelijk interessante overeenkomsten met een therapievorm in de psychologie, namelijk de rationeel emotieve therapie (in de rest van dit artikel afgekort tot: RET).

De oorzaak van psychologische klachten, of ongelukkigheid

In psychologie staat de vraag: ‘wat denken, voelen en doen mensen, en waarom?’ centraal. Zowel boeddhisten als RET psychologen geloven dat disfunctionele, veelal negatieve, cognities (of: niet kloppende gedachten) over uzelf of anderen één van de grootste oorzaken is van psychologische klachten (of ongelukkigheid, zoals het in het Tibetaans Boeddhisme genoemd wordt). Ze proberen allebei te bereiken dat mensen kritisch nadenken, en wetenschappelijke, logische onderzoeksmethoden gebruiken, in plaats van hun leven te baseren op irreële gedachten en overtuigingen.

Het leven is oneerlijk

Waar RET en Tibetaans Boeddhisme ook gelijk in zijn is dat ze beide geloven dat het leven oneerlijk is, en dat dit voor ons mensen moeilijk is om te accepteren. Vervelende gebeurtenissen komen bij iedereen voor zonder dat we daar echt controle over hebben. Zowel RET als Tibetaans Boeddhisme erkennen deze oneerlijkheid van de wereld, en hoe moeilijk deze oneerlijkheid voor ons is. Gedachten over een perfecte wereld waarin we allemaal constant gelukkig zijn, zijn niet realistisch. Volgens RET ligt de kern van onze problemen in het feit dat we dit soort onrealistische gedachten blijven houden. Volgens Tibetaans Boeddhisme ligt de kern van onze problemen in het feit dat we niet willen accepteren dat ongeluk, of lijden, onvermijdelijk is. Zowel RET als Tibetaans Boeddhisme geloven dat de houding die mensen hebben ten opzichte van nare gebeurtenissen of lijden meer beïnvloedt hoe mensen hiermee omgaan, dan de pijn van het lijden zelf. Iemand die gelooft dat vervelende gebeurtenissen onverdraaglijk zijn, of een teken van mislukking, zal zich alleen nog maar ongelukkiger gaan voelen op het moment dat zo’n vervelende gebeurtenis plaatsvindt. Iemand die echter gelooft dat vervelende gebeurtenissen een natuurlijk onderdeel van ons bestaan zijn, zal minder stress ervaren en beter om kunnen gaan met vervelende gebeurtenissen wanneer deze plaatsvinden.

Mindfulness

Naast RET is er nog een andere psychologische therapievorm die sterke overeenkomsten heeft met het Tibetaans Boeddhisme, namelijk mindfulness. Mindfulness is een op zichzelf staande therapie, maar wordt ook wel eens gebruikt als onderdeel in andere therapievormen, waaronder eerdergenoemde RET. Mindfulness is een onderdeel van Boeddhisme, dat is aangepast en overgenomen in psychologische technieken. In zowel psychologie als Tibetaans Boeddhisme wordt het doel van mindfulness vooral omschreven als u meer bewust zijn van het hier en nu, en hier op een open en niet veroordelende manier naar kunnen kijken. Mindfulness leert u om meer aandacht te hebben voor het hier en nu. Door meer aandacht te hebben voor wat er om u heen gebeurt, maar ook voor wat er in uw hoofd gebeurt, wordt u blootgesteld aan gedachten van uzelf die u eigenlijk niet zo prettig vindt. De kunst van mindfulness is vervolgens om dit soort gedachten niet te veroordelen maar ze er alleen maar te laten zijn.

Belangrijk verschil

Het is interessant om te kijken naar verschillen tussen psychologie en boeddhisme; beide kunnen elkaar goed aanvullen. Het is echter belangrijk om u te realiseren dat er wel een groot verschil zit tussen Tibetaans Boeddhisme en psychologie. Als we bijvoorbeeld kijken naar het onderdeel mindfulness, dan ziet u dat de Boeddhistische versie van mindfulness het resultaat is van duizenden jaren ontwikkeling, en dat het maar één stap (de zevende stap) is van het ‘Nobele Achtvoudige Pad’ (in dit artikel zal ik hier verder niet op in gaan). In psychologie is mindfulness wel geïnspireerd door het Boeddhisme, maar is aangepast en versimpeld tot een op zichzelf staande therapeutische techniek. Het brede kader van het Boeddhisme en het achtvoudige pad zijn in de psychologische variant van mindfulness weggelaten.

Direct-psycholoog

In zowel psychologie als Tibetaans Boeddhisme wordt een therapeut, coach, psycholoog of leraar ingezet om u te helpen uw eigen onrealistische gedachten uit te dagen, om zo dichter bij geluk te komen. De verandering komt primair vanuit uzelf, maar de coach helpt u daarmee door u te confronteren en te begeleiden. Wanneer u last hebt van bepaalde belemmeringen en graag begeleiding zou willen krijgen, kunt u terecht bij een psycholoog van Direct-psycholoog.

Geschreven door Emmy van der Peet, psycholoog.

Meer informatie

Vraag naar de mogelijkheden bij één van de praktijken van Direct-psycholoog in Drachten, Heerenveen of Zwolle. Wij helpen u graag verder.