Tijdens uw leven maakt u vele verschillende en nieuwe vriendschappen. Maar als u nu terugdenkt aan al die vriendschappen die ooit hebben bestaan, zult u merken dat veel van deze vriendschappen momenteel niet op de voorgrond staan, of zelfs zijn beëindigd. Dit kan geleidelijk zijn verlopen, of misschien wel met een flinke ruzie. Ongeacht de wijze waarop een vriendschap verbroken is, kan dit soms een (klein) rouwproces met zich meebrengen.
Er bestaan meerdere theorieën over hoe en waarom mensen vriendschappen met elkaar ontwikkelen. Een belangrijk voorbeeld hiervan is het nabijheidseffect. Deze theorie stelt dat mensen bevriend raken met de personen die het dichtst bij hen zijn. Denk maar eens terug aan de basisschool, waarschijnlijk was u vriendjes met de kinderen die naast u zaten of die bij u in de straat woonden.
Een verklaring die hiervoor wordt gegeven is het mere exposure effect. Simpelweg: Hoe vaker u iets ziet, hoe leuker u het vindt. Dit werkt ook zo met mensen, hoe vaker u iemand ziet, hoe leuker u iemand vindt.
Natuurlijk heeft alles een maximum, dus op gegeven moment kunt u elkaar ook te veel zien. Dus overmatige blootstelling aan iets of iemand, kan juist een negatief effect hebben. Denk hierbij aan een liedje dat u eerst helemaal fantastisch vindt, vervolgens beluistert u het een tijd ontzettend veel, en daarna wilt u het eigenlijk niet meer horen.
Het klinkt wat cynisch, maar helaas is het wel een beetje waar. Zoals hierboven beschreven staat bij het nabijheidseffect, werkt het helaas ook andersom. Wanneer u mensen minder ziet (er ontstaat meer afstand), zal de vriendschap ook langzaam afnemen. De verklaring hiervoor lijkt te zijn dat korte-afstandrelaties meer beloning geven dan relaties op langere afstand. Dit klinkt misschien voor de hand liggend wanneer het iemand betreft die naar een ander land verhuist, maar deze theorie werkt relatief. Dus wanneer u in verhouding meer moeite moet doen voor iemand (of meer afstand af moet leggen), kan dit ook hetzelfde effect hebben.
Natuurlijk gaat “uit het oog, uit het hart” niet altijd op! Soms kunnen vriendschappen zo sterk zijn, dat de afstand of moeite ons niet meer uit maakt!
Zoals eerder gezegd gaat een vriendschap soms heel geleidelijk voorbij. U hebt minder tijd voor elkaar en ziet elkaar steeds minder. Wanneer dit van beide kanten ongeveer met dezelfde ‘snelheid’ gaat, is er niets aan de hand en zal de vriendschap langzaam verwateren. Wanneer het echter van één kant komt, kan dit ervoor zorgen dat de ander zich gekwetst voelt. Er kunnen in sommige situaties ook flinke ruzies ontstaan doordat iemand op een andere manier erg gekwetst wordt. Dit zorgt er logischerwijs voor dat een vriendschap veel abrupter tot een eind komt.
Merkt u zelf dat u er moeite mee hebt dat bepaalde vriendschappen zijn beëindigd en vindt u het lastig hier zelf uit te komen? Denk dan eens aan coaching.
Geschreven door Shirley Arfman, psycholoog
