Een leugentje om bestwil is snel gemaakt en kan vaak geen kwaad. Maar soms worden de leugens steeds groter en frequenter, waardoor de persoon steeds meer verstrikt raakt in een web van leugens. Dan kan het heel moeilijk zijn om eruit te stappen.
Liegen kan werken als een soort verslaving; je gebruikt het om je te redden uit een ongemakkelijke situatie of als je je even niet goed voelt. Omdat liegen je gemakkelijker afgaat dan de waarheid vertellen, is het moeilijk om hiermee te stoppen. Het liegen kan er echter voor zorgen dat je vrienden, familieleden en je werkgever je niet meer vertrouwen en je verlaten. Daarom is het van belang om hier iets aan te doen en weer een oprecht persoon te worden.
Veel mensen beginnen met liegen in de kindertijd zonder kwade bijbedoelingen. Een klein leugentje tegen de ouders of op school kan aanvankelijk geen kwaad. Als deze leugens herhaaldelijk goed uitpakken kunnen ze zich ontwikkelen tot een gewoonte en zelfs een verslaving. Hoe meer verschillende leugens je vertelt, hoe meer je moet onthouden. Je moet immers weten tegen wie je wat hebt gezegd. Dit zorgt niet alleen voor verwarring, maar kan ook veel stress en vermoeidheid veroorzaken.
Iemand die niet helemaal eerlijk is kun je herkennen aan een afdwalende blik, een hogere stem en het friemelen met de vingers. Een echte (pathologisch) leugenaar is zich echter bewust van deze uiterlijke kenmerken en zal ze proberen te verbergen. Je kunt bij een pathologisch leugenaar wel letten op de geloofwaardigheid en de gedetailleerdheid van het verhaal en of de leugenaar uit is op aandacht. Het is ook mogelijk om de persoon te vragen of hij of zij liegt. Sommige leugenaars zullen dat toegeven.
Veel mensen schamen zich voor het liegen, wat het lastig maakt om er eerlijk voor uit te komen. Het kan helpen om naar de grondslag van het liegen te zoeken. Gebruik je het bijvoorbeeld om een positiever beeld van jezelf te scheppen, aandacht te trekken, onder confrontaties uit te komen of ligt er iets anders aan ten grondslag? Het vinden van de oorzaak en vervolgens het veranderen van het gedrag is niet gemakkelijk. Familie, vrienden en eventueel een psycholoog van Direct-psycholoog kunnen je hierbij helpen.
Geschreven door Ilse Betten, psycholoog in opleiding
